కార్తీక మాసం ఆధ్యాత్మికంగా ఎంతో ప్రాధాన్యత కలిగిన నెలగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ నెలలో జరిగే ప్రతి పండుగకూ ప్రత్యేకమైన ఆధ్యాత్మిక భావం దాగి ఉంటుంది. అందులో భాగంగా కార్తీక శుద్ధ విదియ నాడు జరుపుకునే “భగినీ హస్త భోజనం” అనే ఆచారం కూడా ఎంతో ప్రాముఖ్యత కలిగి ఉంది. ఈ రోజును “అన్నాచెల్లెలు పండుగ”గా కూడా పిలుస్తారు.
ఈ పండుగ వెనుక ఉన్న ఆధ్యాత్మిక కథ సోదర సోదరీమణుల ప్రేమ, అనురాగానికి ఒక ప్రతీకగా నిలుస్తుంది. పురాణాల ప్రకారం, సూర్యభగవానునికి ఇద్దరు సంతానం — కుమారుడు యమధర్మరాజు, కుమార్తె యమున. ఈ ఇద్దరు సహోదరులు చిన్నప్పటి నుంచీ విడదీయరాని అనుబంధంతో పెరిగారు. యమున తన అన్నగారు యమధర్మరాజుపై అపారమైన మమకారంతో ఉండేది. తరచుగా తన ఇంటికి భోజనానికి రమ్మని ఆహ్వానించేది.
కానీ యమధర్మరాజుకు యమలోకంలో పాపులను శిక్షించే బాధ్యత ఉండటంతో ఎప్పుడూ తీరిక ఉండేది కాదు. చెల్లెలి ఆహ్వానం అందుకున్నా వెళ్లలేకపోవడం వల్ల యమధర్మరాజు హృదయంలోనూ బాధ ఉండేది. చెల్లెలు ప్రేమకు తగిన ప్రతిస్పందన ఇవ్వలేకపోయానని ఆయన మనసులో ఎప్పుడూ ఒక బాధ దాగి ఉండేది.
అలా కాలం గడుస్తుండగా ఒక రోజు యమధర్మరాజు, “ఇవాళ ఏమైనా చెల్లెలు ఇంటికి వెళ్లి, ఆమె మనసు నెరవేర్చాలి” అని నిర్ణయించుకున్నాడు. ఆ రోజు కార్తీక శుద్ధ విదియ. యమధర్మరాజు తన చెల్లెలు యమున ఇంటికి అనూహ్యంగా వచ్చాడు. అన్నయ్య రాకను చూసి యమున సంతోషానికి అవధులు లేకుండా పోయాయి. వెంటనే ఆయనకు ఇష్టమైన వంటకాలు సిద్ధం చేసింది. అన్నయ్యను భోజనానికి కూర్చోబెట్టి ప్రేమతో ఒక్కొక్క వంటకం వడ్డించింది.
యమధర్మరాజు ప్రేమతో వడ్డించిన ఆ భోజనాన్ని తృప్తిగా ఆరగించాడు. తర్వాత ఆనందంతో తన చెల్లెలిని ఆశీర్వదిస్తూ, “చెల్లి! నువ్వు నా మనసు నింపేలా ఆత్మీయంగా భోజనం పెట్టావు. నీ కోరిక ఏదైనా ఉంటే అడుగు, నీకు వరం ఇస్తాను” అని అన్నాడు.
అప్పుడాయన చెల్లెలు యమున వినమ్రంగా ఇలా కోరుకుంది —
“అన్నయ్యా, నేను లోక క్షేమం కోరుకుంటున్నాను. ఈ రోజు నా చేతివంటను తినే ప్రతి అన్న, తమ్ముడు జీవితంలో యమదోషం లేకుండా సుఖంగా ఉండాలని నాకు వరమివ్వు.”
చెల్లెలి ఈ మనస్పూర్తి కోరికను విని యమధర్మరాజు ఆనందంతో, “తథాస్తు! నీ కోరిక లోకహితమైనది. అందుకే ఈ రోజు నీ చేతివంటను భుజించే వారికి అపమృత్యుదోషం తగదు” అని వరమిచ్చాడు.
అప్పటి నుండి ఈ రోజును “భగినీ హస్త భోజనం” అని పిలుస్తారు. ఈ రోజు సోదరులు తమ అక్క, చెల్లెలి చేత వండిన భోజనం చేయడం వలన ఆయుష్షు పెరుగుతుందని, సుఖశాంతులు కలుగుతాయని విశ్వాసం.
ఈ పండుగ కేవలం ఆచారం మాత్రమే కాదు, కుటుంబ బంధాలను బలపరిచే ఒక సందర్భం కూడా. వేగంగా మారుతున్న ఈ ఆధునిక జీవితంలో బంధుత్వ విలువలు క్రమంగా తగ్గిపోతున్నాయి. అటువంటి సమాజంలో భగినీ హస్త భోజనం వంటి ఆచారాలు సోదర సోదరీమణుల మధ్య ప్రేమను గుర్తు చేస్తాయి.
చెల్లెలు ప్రేమతో వడ్డించిన భోజనం, అన్నయ్య ఆనందంగా ఆరగించడం — ఇది కేవలం ఆహారపు పండుగ కాదు, ఆత్మీయతకు చిహ్నం. ఈ రోజు అన్న, చెల్లెలు ఒకరినొకరు గౌరవించుకునే రోజు. ప్రేమ, పరస్పర విశ్వాసం, కుటుంబ బంధం అనే మూడు మూలస్తంభాలపై నిలిచే ఈ పండుగ ప్రతి కుటుంబానికి ఉత్సాహాన్ని తెస్తుంది.
పురాణాల ప్రకారం ఈ రోజు భోజనం చేసే వారికి మాత్రమే కాదు, ఆ భోజనం వడ్డించే వారికి కూడా యమదోషం దూరమవుతుందని నమ్మకం ఉంది. అందుకే మన భారతీయ సాంప్రదాయంలో సోదర సోదరీమణుల అనుబంధాన్ని దేవతల బంధంతో పోలుస్తారు.
ఇదే కారణంగా ప్రతి సంవత్సరం కార్తీక మాస శుద్ధ విదియ నాడు అన్నాచెల్లెలు ఒకచోట చేరి భగినీ హస్త భోజనాన్ని ఆనందంగా జరుపుకుంటారు. ఇది ప్రేమకు, అనురాగానికి, పరస్పర బంధానికి ప్రతీక.
అన్నా చెల్లెలు కలిసి ఈ పండుగను జరుపుకోవడం వలన పాత బంధుత్వాలు మరింత బలపడతాయి. విభేదాలు, మనస్పర్థలు దూరమవుతాయి. పరస్పర ప్రేమతో జీవితం సుఖశాంతులతో నిండిపోతుంది.
అందుకే ఈ కార్తీక శుద్ధ విదియ రోజున ప్రతి ఒక్కరూ తమ చెల్లెలు లేదా అక్క చేతివంట భోజనం చేసి సుఖశాంతులతో జీవించాలని మన సనాతన సంప్రదాయం చెప్పింది.
– లోకంలో సోదర సోదరీమణుల బంధం ఎప్పటికీ చిరస్థాయిగా నిలవాలని ఆశిద్దాం.
Social Plugin