బీహార్‌లో మహిళా ఓట్ల గల్లంతు.. రాజకీయ సమీకరణాలపై ప్రభావం?

ఎస్.బి న్యూస్, సెప్టెంబర్ 13: బీహార్‌ రాష్ట్రంలో జరగబోయే అసెంబ్లీ ఎన్నికల కౌంట్‌డౌన్ మొదలైంది. దేశవ్యాప్తంగా ఎప్పుడూ రాజకీయపరంగా ప్రత్యేక ప్రాధాన్యత పొందే బీహార్‌, ఈసారి మరోసారి ఆసక్తికర పరిణామాలకు వేదిక కానుంది. అయితే ప్రస్తుతం రాష్ట్ర రాజకీయాల్లో "మహిళా ఓట్ల గల్లంతు" అనే అంశం పెద్ద చర్చనీయాంశమైంది. ఎన్నికల కమిషన్‌ చేపట్టిన స్పెషల్‌ ఇంటెన్సివ్‌ రివిజన్‌ (SIR) కారణంగా భారీ సంఖ్యలో మహిళా ఓటర్లు ఓటరు జాబితా నుంచి తొలగించబడటంతో అనేక అనుమానాలు వ్యక్తమవుతున్నాయి. ముఖ్యంగా మరణం కారణంగా తొలగించిన ఓట్లలో మహిళలే అధికంగా ఉన్నారు అన్న లెక్కలు మరింత వివాదాస్పదంగా మారాయి.

బీహార్‌ రాజకీయాల్లో మహిళల ప్రాధాన్యత

భారతదేశంలో మహిళా ఓట్లు ఎప్పుడూ నిర్ణయాత్మక పాత్ర పోషిస్తాయి. ప్రత్యేకించి బీహార్‌లో అయితే ఎన్నికల ఫలితాలను తారుమారు చేసే శక్తి మహిళలకే ఉంటుంది. 2005లో మహిళా ఓటింగ్‌ శాతం 42.51% ఉండగా, 2020 నాటికి అది ఏకంగా 59.7% వరకు పెరిగింది.

అదే సమయంలో పురుషుల ఓటింగ్‌ శాతం 49.9% నుంచి 54.4% మాత్రమే పెరిగింది. అంటే, ఎన్నికల్లో అసలైన గేమ్‌చేంజర్స్ మహిళలే అని చెప్పొచ్చు. అందుకే రాజకీయ పార్టీలు వారిని ఆకట్టుకునేలా పథకాలు, హామీలు ప్రకటిస్తాయి. మద్యపాన నిషేధం, ఉద్యోగాల్లో రిజర్వేషన్లు, పంచాయతీ స్థానాల్లో 50% రిజర్వేషన్‌ వంటి నిర్ణయాలు కూడా మహిళా ఓటర్లను దృష్టిలో పెట్టుకునే తీసుకొచ్చినవే.

65 లక్షల ఓట్లు గల్లంతు.. వీరిలో ఎక్కువ మహిళలే

ఈసారి ఎన్నికల కమిషన్‌ నిర్వహించిన SIRలో దాదాపు 65 లక్షల ఓటర్లు జాబితా నుంచి తొలగించబడ్డారు. వీరిలో 36.5 లక్షల మంది మహిళలు, మిగిలిన 29.3 లక్షల మంది పురుషులు. అంటే పురుషుల కంటే 7.9 లక్షల మంది అదనంగా మహిళలే ఓటు హక్కును కోల్పోయారు.

ఎన్నికల కమిషన్‌ చెప్పిన కారణాలు నాలుగు:

1. స్థానభ్రంశం (Migration) – మహిళలు 16.09 లక్షలు, పురుషులు 10.4 లక్షలు.

2. మరణాలు – మహిళలు 11.6 లక్షలు, పురుషులు 10.6 లక్షలు.

3. ఫారమ్‌లు పూరించకపోవడం – మహిళలు 5.2 లక్షలు, పురుషులు 4.4 లక్షలు.

4. నకిలీ ఎంట్రీలు – మహిళలు 3.7 లక్షలు, పురుషులు 3.5 లక్షలు.

ప్రతి విభాగంలోనూ మహిళల తొలగింపులు పురుషుల కంటే ఎక్కువగా ఉండటం అనుమానాలకు దారి తీస్తోంది.

రాష్ట్ర గణాంకాలకు విరుద్ధంగా EC లెక్కలు

బీహార్‌ ప్రభుత్వ గణాంకాల ప్రకారం 2018–2022 మధ్య మరణాల 60% పురుషులవే. కానీ ఎన్నికల కమిషన్‌ లెక్కలు మాత్రం మహిళలే ఎక్కువగా మరణించారు అని చెబుతున్నాయి. ఈ విరుద్ధతే ఇప్పుడు పెద్ద చర్చకు దారి తీస్తోంది. "ప్రత్యేకంగా మహిళా ఓట్లను లక్ష్యంగా చేసుకొని తొలగిస్తున్నారా?" అనే ప్రశ్న విస్తృతంగా వినిపిస్తోంది.

రాజకీయ సమీకరణాలపై ప్రభావం

బీహార్‌లో ప్రస్తుతం అధికారంలో ఉన్న బీజేపీ-జేడీయూ కూటమి తీవ్రమైన వ్యతిరేకతను ఎదుర్కొంటోంది. ముఖ్యంగా మహిళా ఓటర్లలో అసంతృప్తి ఎక్కువగా ఉందని విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు. ఈ తరుణంలో వారి ఓట్లను పెద్ద ఎత్తున జాబితా నుంచి తొలగించడం రాజకీయపరంగా కీలకమని భావిస్తున్నారు. గత ఎన్నికల్లో మహిళల మద్దతుతోనే బీజేపీ-జేడీయూ కూటమి గెలిచినట్లు గుర్తించాలి. ఇప్పుడు అదే వర్గం వ్యతిరేకిస్తే అధికారంలో నిలబడటం కష్టమని అంచనాలు. అందుకే ఈ తొలగింపులు కేవలం సాంకేతిక సమస్యలా? లేక వ్యూహాత్మకంగా జరిగాయా? అన్న సందేహం ఉత్పన్నమవుతోంది.

మహిళా ఓటర్ల లింగ నిష్పత్తి పడిపోవడం

2024లో ప్రతి వెయ్యి మంది పురుషులకు 909 మంది మహిళలు ఓటర్లుగా నమోదు అయ్యారు. 2025 జనవరిలో అది 913కి పెరిగింది. కానీ ఇప్పుడు తొలగింపుల తర్వాత అది 892కి పడిపోయింది. అంటే గత రెండు సంవత్సరాల ప్రగతి ఒక్కసారిగా వెనక్కి వెళ్లిపోయినట్లైంది.

జిల్లా వారీ పరిస్థితి

రాష్ట్రవ్యాప్తంగా 243 అసెంబ్లీ నియోజకవర్గాల్లో 187 చోట్ల మహిళా ఓట్ల తొలగింపులు మరణం కారణంగానే ఎక్కువగా నమోదయ్యాయి. కొన్ని జిల్లాల్లో ఈ సంఖ్య మొత్తం తొలగింపుల 50%కు పైగా ఉంది.

విశ్లేషకుల అభిప్రాయం

ఎన్నికల పరిశీలకుల ప్రకారం.. మహిళా ఓట్ల తొలగింపులు ఈసారి ఎన్నికల్లో ప్రత్యక్ష ప్రభావం చూపుతాయి. ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో మహిళా ఓటింగ్‌ శాతం ఎల్లప్పుడూ పురుషుల కంటే ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఇప్పుడు వారు తగ్గిపోతే, అది ఫలితాల్లో తేడా తెచ్చే అవకాశం ఉంది.

ముగింపు

బీహార్‌లో ఈసారి జరుగబోయే ఎన్నికలు సాధారణ పోటీ మాత్రమే కాదు, మహిళా ఓట్లపై రాజకీయ యుద్ధం అనేలా మారాయి. ఎన్నికల కమిషన్‌ నిజంగా సాంకేతిక కారణాల వల్లనే ఈ తొలగింపులు చేసిందా? లేక రాజకీయ ఒత్తిళ్ల ఫలితమా? అన్నది రాబోయే రోజుల్లో తేలుతుంది. కానీ ఒక విషయం మాత్రం స్పష్టంగా కనిపిస్తోంది.

మహిళా ఓట్లు లేకుండా బీహార్‌లో అధికారంలోకి రావటం అసాధ్యం.